fort rijnauwen
    Home | Contact

Fort Rijnauwen, grootste Waterlinie fort van Nederland

Nederland telt 10 waterlinies met meer dan 150 forten. Prachtige bouwwerken die doorgaans onderdeel waren van verdedigingslinies. Linies die de vijand tegen moesten houden door opzettelijk land onder water zetten met behulp van een ingenieus systeem van dijken en sluizen. Een van de mooiste is Fort Rijnauwen.

Coffee-to-go beker bedrukken en bestellen
voor €17,49

coffee to go therm beker bedrukken

Fort Rijnauwen, een machtig vestingwerk in bijzonder goede staat, ligt verscholen in een open groene ruimte tussen Zeist, De Bilt, Utrecht en Bunnik.

De bouwstijl van Fort Rhijnauwen en de staat er van zijn uniek. Ook qua omvang is dit fort de enige in zijn soort. Fort Rijnauwen omvat ruim 31 ha en is daarmee het grootste fort van de waterlinie.

Behalve de vesting heeft het fort ook een waardevol natuurgebied. Door de jarenlange isolatie en rust is het een wijkplaats geworden voor vele - ook bedreigde - planten en dieren.

In 1868 werd gestart met de bouw van fort Rijnauwen. Het fort werd volgens de laatste toenmalige inzichten aangelegd en bood plaats aan 540 soldaten en 105 kanonnen

Fort Rijnauwen maakt deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze verdedigingslinie werd aangelegd om Utrecht, Noord- en Zuid-Holland te verdedigen tegen aanvallen uit het oosten. Samen met enkele andere forten beschermde het als tweede forten-ring om Utrecht de stad tegen lange afstands kanonvuur.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het fort door de Duitse bezetter gebruikt als munitiedepot en als fusilladeplaats. Honderden verzetshelden zijn er vermoord. Elk jaar op 4 mei worden deze slachtoffers tijdens de Dodenherdenking herdacht.

Na de 2e Wereldoorlog is in de buurt een gevangenkamp voor NSB'ers opgericht.

Na de oorlog heeft het fort zijn functie als verdedigingswerk verloren. De manschappen hebben plaats gemaakt voor vele bijzondere dieren en planten.


 

Bedruk nu op Hoodies.nl
je eigen Hoodie, Tshirt of trui met jouw peroonlijke boodschap


De naam Rijnauwen wijst op de laag gelegen gronden (‘auwen’) langs de Kromme Rijn.

fort-rijnauwen

Het bomvrije reduit van Fort Rijnauwen

Het best beschermde deel en hart van het fort is het bomvrije reduit. Deze bunker functioneerde als laatste toevluchtsoord. De Nederlandse soldaten konden er langdurig geïsoleerd verblijven, als dat nodig was. Het was voorzien van een eigen drinkwatervoorziening.

Bij de bevrijding hebben Canadezen met explosieven een deel van de bunker ontzet.

Verdediging van Fort Rijnauwen

Het fort had geschut van verschillend kaliber. Fort Rijnauwen bergde in totaal 105 kanonnen. Vanaf de wal heb je een geweldig uitzicht over de gracht en de omliggende natuur.

Natuurgebied van Fort Rijnauwen

Een indrukwekkende vesting, maar ook een waardevol natuurgebied. Het fort was jarenlang niet toegankelijk voor publiek. Hierdoor is het een paradijs geworden voor veel (bedreigde) planten en dieren.

IJsvogels, reeën, ringslangen en wezels voelen zich er thuis. Er groeien zeldzame planten zoals orchideën. s Winters overwinteren honderden vleermuizen in het fort. Sommige komen zelfs uit Rusland om hier hun winterslaap te houden.

Fort Rijnauwen is alleen toegankelijk tijdens excursies.

Hollandse Waterlinie

De Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) is het grootste rijksmonument van Nederland en staat op de nominatielijst van UNESCO als uitbreiding van de Stelling van Amsterdam.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie, NHW (1815-1940) loopt van het IJsselmeer tot de Biesbosch en bestaat uit een prachtig snoer van kastelen, vestingsteden, 60 forten, een ingenieus systeem van sluizen, dijken, kanalen en 550 bunkers.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie staat op de voorlopige lijst van Werelderfgoederen van Unesco en sluit aan bij de Stelling van Amsterdam die deze status al eerder kreeg.

Deze linie is maar 3 keer echt in stelling gebracht: tijdens de Frans-Duitse oorlog in 1870, tijdens de Eerste Wereldoorlog en aan het begin van de 2e Wereldoorlog.

Bij de laatste oorlog bleek dat de linie zijn nut had verloren: de Duitsers passeerden het water via de lucht.

De overheid hoopt dat de linie in 2019 wordt toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Sinds 1999 is hard gewerkt om de hele linie in oude luister te herstellen.

Waterlinie museum

Om meer te leren over de Waterlinie moet je het Waterliniemuseum bij Fort Vechten eens bezoeken. Het Waterliniemuseum is volgens een woordvoerster de enige plek ter wereld waar te zien is hoe zo'n verdedigingswerk functioneert. "Bijzonder is een 50 meter lange maquette waarmee bezoekers zelf de linie kunnen bedienen", zegt zij. Buiten is een strook van de originele linie uit 1880 nagebouwd. Het museum, dat tijdens de bouw al architectuurprijzen heeft gewonnen, staat vlak langs de snelweg A12 in een natuurgebied van Staatsbosbeheer.

Waterliniepad

Het Waterliniepad is een 160 kilometerlange LAW-route langs de oorspronkelijke Nieuwe Hollandse Waterlinie. De route voert langs vijf vestigingsteden en ca. 50 forten, batterijen, inundatiesluizen en andere overblijfselen van de verdedigingslinie. De route gaat ook langs het Naardermeer, de Vecht, Amelisweerd, de Lek, de Linge en de steden Gorinchem en Woudrichem

rijnauwen-reduit

 

Waterlinies

Nederland telt 10 waterlinies; verdedigingslinies bestaande uit forten en bunkers met een ingenieus systeem van dijken en sluizen.

Bij het naderen van de vijand konden grote stukken land onder water worden gezet, niet diep genoeg voor boten en te diep voor man en paard.

Inmiddels heeft een groot aantal forten een nieuwe bestemming gekregen.

De Stelling van Amsterdam is sinds 1996 Werelderfgoed.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie, het grootste rijksmonument van Nederland, is genomineerd voor de status van Werelderfgoed als uitbreiding op de Stelling.

 

Fort Rijnauwen in de 2e wereldoorlog

“Opdat wij Nooit vergeten”, staat op het gedenkteken bij de fusilladeplaats op fort Rijnauwen.

Iedere 4e mei bij de Dodenherdenking staan altijd honderden mensen stil bij deze plek, waar tijdens de oorlogsjaren zeker 55, maar naar alle waarschijnlijkheid meer dan 100 Nederlandse en Belgische verzetsmensen zijn gefusilleerd.

Een van de mensen in 2014 is mevrouw Mia Lelivelt, gezeten in een rolstoel: “Vanaf het begin van de herdenkingen kom ik naar de plek waar mijn vader, Martin Lelivelt, op 25 juli 1944 is doodgeschoten. Mijn vader en ik zaten allebei in het verzet. Door verraad werd hij op 20 april 1944 thuis opgepakt. Ik was toen 19 en de Duitsers hadden niet door dat ik ook in het verzet zat. Ik was immers een jong meisje."

Lees hier verder.

 

 

Nieuws | Bezoek!

In oktober gaan de gebouwen op fort bij Rijnauwen dicht vanwege de winterslapende vleermuizen.

In de maand september zijn naast de reguliere rondleidingen ook nog 3 nieuwe expedities te boeken. Er zijn 3 opties: Expeditie Vleermuismysteries, Soldaat Paraat en Natuurgeheimen. De expeditie Natuurgeheimen zal ook in de winter plaatsvinden.

Tijdens de expedities ontdek je het fort en leer je over de huidige of vroegere bewoners. Dit doe je op een interactieve manier met een aantal leuke opdrachten De expedities starten bij het hek van Fort bij Rijnauwen, Vossegatsedijk 3-5, Bunnik. 

1/Vleermuismysteries 

Tijdens deze avondeditie ga je op pad om vleermuizen te spotten, misschien wel slapend in het fort en daarbuiten vliegend met een batdetector. Ook kom je van alles te weten over het leven van een vleermuis. Datum vrijdag 13 september 19.30-21.00 uur.

2/Soldaat Paraat

Hoe leefden de soldaten eigenlijk en wat deden ze op een dag? Met een aantal opdrachten ga je zelf aan de slag, bijvoorbeeld met het klaarmaken van het kanon. Woensdag 18 september van 14.00 -15.30 uur

3/Natuurgeheimen

Wat maakt deze plek zo bijzonder voor de natuur? Waarom is het hier zo fijn voor bijvoorbeeld dassen, vossen en ringslangen en welke bijzondere soorten kun je er nog meer vinden? Ontdek het tijdens de excursie met verschillende opdrachten.  Zaterdag 14 september van 10.00-11.30 uur 

Vooraf aanmelden is verplicht via de site van staatsbosbeheer.

Routabel Bunkerpad app

Het Bunkerpad verbindt Fort bij Rijnauwen en Fort bij Vechten in Bunnik. De route voert je dwars door de weilanden en langs de bunkers. De Bunkerpad-app Routabel brengt het landschap, cultureel erfgoed en de verhalen daarover op een speelse manier tot leven.

Een ‘Kraak de code’-quiz is onderdeel van de app. Leuk voor ook de kids van het gezin!

Download de app Routabel in de App-store of Play-store en zoek de route: Bunnik - Ontdek het Bunkerpad


Bunkerpad

Het Bunkerpad loopt langs verschillende bunkers die horen bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Dit is het grootste rijksmonument van Nederland en genomineerd voor een plek op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Het pad is voor de helft verhard. Door middel van een extra verbinding is het pad nu ook vanaf de Koningsweg in Utrecht bereikbaar.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog liepen tussen de bunkers loopgraven, waardoor soldaten zich ongezien konden verplaatsen. De loopgraven zijn er niet meer, maar de verhalen en bunkers nog wel.

Onno Kosters, lid van het Utrechts Stadsdichtersgilde, schreef over het landschap rondom het Bunkerpad het gedicht ‘Achter de ‘schermen’. Het gedicht is later dit jaar te lezen op 3 plekken langs de route.

Meer info en route: Staatsbosbeheer


 

Handige site?

Steun deze site!
Doneer 1 of meer euro!

 

In het nieuws

Granaat gevonden bij Fort Rijnauwen

Utrechter Joris Drenth keek raar op tijdens het magneetvissen bij Fort Rhijnauwen. Hij haalde een puntgave granaat uit de 2e Wereldoorlog uit het water.

"We hebben veel spullen uit de Tweede Wereldoorlog opgevist'', vertelt Drenth aan RTV Utrecht. ''Kogels, munitiekisten, magazijnen enzovoorts.''

Het pronkstuk was toch wel de granaat. ''Wij de politie gebeld. Die kwam meteen, met 2 boswachters erbij en die concludeerden dat we inderdaad te maken hadden met een oorlogsgranaat die op scherp stond.''


 

Oude militaire namen en grafitti

oude graffiti in fort rijnauwenEen luik waarop ruim 100 jaar lang militairen hun namen hebben geschreven. Die vondst deed Mark de Reus van aannemer Van der Ven tijdens de restauratie van Fort Rijnauwen. Lees hier verder in het BD.

Handige links

Rondleidingen

Het fort in de 2e Wereldoorlog

NSB-kamp na de bevrijding

Parkeren, koffie Rijnauwen

Fortblauwkapel.nl

Uitjes voor 10 euro

Eten voor 10 euro

Wokrestaurants vinden

 

Rondleiding Rijnauwen

Om de natuur zoveel mogelijk rust te gunnen, is het fort Rijnauwen alleen toegankelijk onder leiding van een gids van Staatsbosbeheer.

Voor meer informatie neemt u contact op met de VVV Toerisme Utrecht:
www.ontdek-utrecht.nl

Gilde Utrecht verzorgt het hele jaar door rondleidingen in en om de stad Utrecht.


 

6 overige wandelroutes

Waterlinie wandeling / Maarssen / 14.1 km

Fort Henricus / Steenbergen

Waterlinie wandeling / Culemborg

Waterlinie wandeling / Utrecht Lunetten / 10 km

Diverse routes langs forten

Wandelingen Stelling van Amsterdam.

 





 

Fortrijnauwen.nl ©

Contact